Benim küçük kentsel dönüşümüm
Herkes İstanbul’dan gideceğim diyor. Biz hala gitmedik. Şehrin ortasında her nasılsa varlığını sürdüren bir ağaç topluluğunun arkasına sığındık. Bir deli erik, yayılmacı incir, bakımsız defne, görgüsüz orman sarmaşığı, kafası dağınık benjamin kol kola girmiş bizi koruyor İstanbul’un hoyratlığından, simetrik peyzajdan, çok katlı apartmanlardan, bir örnek tabelalardan, “ bana ha!” lardan, en haklı şoförlerden, “ne olacak bu memleketin hali!”nden…
Kuşlar geliyor sabahları deli incirin, bakımsız defnenin dallarına. Her gün. Onlarcası yüzlercesi. Kaçırmamak için bu sabah şenliğini erkenden kalkmaya başladım. Bir niş var bu işin içinde. Ağaçsa ağaç her yerde. Dalsa dal. Çeşit çeşit kuşun sabah sabah kanat çırpıp kalbimin içine doğru bahar temizliği yapmaktan başka amaçları da olmalı. Aylar sonra yine bir sabah, balkondan balkona sohbette Müfettiş Clouseau nihayet bilmeceyi çözer: yan komşumuz Kemal Amca tam 52 yıldır her sabah kuşları beslermiş. Her sabah… tam 52 yıldır…
“İnsan doğanın üstünde değil doğanın bir parçası” demişti Bill Mollison Dede. Yaşına başına bakmadan, taaa Avusturalyalardan kalkıp gelip… “Sadece kötü değildir, iyidir de. Yerini bilirse…” Bundan yıllar sonra Çamlıhemşinli Havva Ana da çıkıp geldi İstanbul’a kelimesi kelimesine aynı sözleri söyledi. Ağız birliği etmişler gibi…
Kemal Amca 90larına merdiven dayamış, Bill Dede’den birkaç yaş büyük olmalı. Eski toprak ikisi de. Hayattan el almışlar. Kemal Amca’nın gençliğinde buralar buralar hep dutlukmuş. Aynı esnada Tasmanya’nın küçük bir balıkçı köyünde çocuk Bill okyanus kenarında kıyıya vurmuş balinaların sırtında kaydırakçılık oynarmış. Yeşil Devrim öncesi zamanlar.
Bizim Kemal Amca belediyeden emekli olmuş. Karısı Alzeimar hastasıydı; hafızası gibi pek ortalarda gözükmezdi. Pek muhterem bir hanımmış, öğretmenmiş eskiden. Kemal Amca karısına kendisi bakardı. Her gün elinde süpürgesi ön bahçeyi , sonra arka balkonu süpürürdü.
Bu filmi daha önce görmüştüm ben birkaç yıl önce sinemada. Adı: “Amour” . O filmde de güvercinler vardı, bu filmde de var. Yalnız sinema filmindeki esas kız biraz daha güzeldi, erkek de daha yakışıklı. Film icabı işte…
Kemal Amca bize zaman zaman belediyede en üst düzeyde görevli bir akrabasının pastanesinden gelen sütlü tatlıları ikram ederdi. “ Belediye çalışıyor.” derdi gururla. Kendisi de hep çalışırdı: karısına çorba yapar, elinde süpürgesi balkonunu süpürür, çiçeklerini sular, tam 52 yıl her sabah kuşları beslerdi.
Nasıl olduysa bir gün işler kötüye gitmeye başladı. Kemal Amca balkonu süpürürken söylenir oldu, kimi zaman hiddetlenip bağırır çağırır oldu. Eşine çorba yapamaz oldu. Çocuklar daha çok gelip gider oldu. Sonra bir gün kapı kapandı. Birkaç gün hiç açılmadı. Kapıya bir kamyon dayandı . Bir hoşçakal diyemeden ev boşaldı. Kemal Amcanın canına tak etmiş o an evi satmış gitmiş Çınarcık’a. Zaten hep gideceğim derdi. Ev sahipsiz, kuşlar yetim kaldı.
Evi satın alanlar henüz taşınmadılar evlerine. Ama yine de iktidara gelir gelmez ilk icraatleri her gün yüz yüze baktığımız incir komşumuzu, kafası dağınık benjamini devirmek oldu . Temizlik yaptırmışlar, öyle dediler. Tabi kendi manikürleri bozulmadan. Kale yıkıldı. Önümüz, ufkumuz açıldı. Artık şehirle aramızda müstehcen bir yakınlık var… Her an içeri dalacak gibi. Simetrik peyzaj kapımıza dayandı.… Sağolsun belediye de boş durmuyor çalışıyor. Bahar geliyor ya parklarımız delik deşik. Halk için çalışıyorlar.
İncir ağacı da gidince kuşların tutunacak bir dalı kalmadı. İçime bir boşluk düştü, kollarıma bir ağrı yapıştı. İncir ağacı aradan çekilince ansızın karşıma çıkan görmüş geçirmiş portakal ağacı akıl verdi: “Git Eminönü’ne kuş yemi al.”
Ben de büyük sözü dinledim. Eminönü’ne gittim kuş yemi almaya. Satıcıya dik dik sordum: “GDO var mı bunlarda?” “Yok abla, organik bunlar!” dedi inandırıcı bir ses tonuyla. İnanmadım ama yine de neyse parası verdim, aldım yemleri.
Sabahları erkenden kalkıp balkona yem savuruyorum. Kemal Amcanın yaptığı gibi… Tek tük kuşlar geliyorlar yeme ama o eski neşe yok. Biliyorum, Kemal Amca’yı arıyorlar.
“İnsanoğlu çiğ süt emmiş.” derler ya bizim yan komşu Kemal Amca onlardan değildi.